Traust samvinna við fyrirtæki og atvinnulífið

Árið 2022 jukust útlán Landsbankans til fyrirtækja um 92 milljarða króna, eða um 14%. Ef litið er framhjá gengisáhrifum var aukningin 80 milljarðar króna sem jafngildir um 10% útlánavexti. Mikill vöxtur var í bíla- og tækjafjármögnun fyrirtækja og við vorum sem fyrr umsvifamikil í fjármögnun íbúðabyggingar. Þannig lögðum við okkar af mörkum til að stuðla að auknu framboði á nýju húsnæði fyrir stækkandi samfélag.

Markaðshlutdeild bankans meðal fyrirtækja sem skila ársreikningi var 33,1% í lok árs 2022 sem er svipað og árið 2021. Hlutdeild okkar í heildarútlánum til fyrirtækja er áfram um 40%. Fyrirtækjum í viðskiptum við bankann fjölgaði um hátt í 2.000 á árinu og er skýringin að okkar mati einkum sú að við höfum bætt enn frekar þjónustu við lítil og meðalstór fyrirtæki.

Þrátt fyrir hækkandi vaxtastig erum við sem fyrr sterkur lánveitandi á byggingarmarkaði og umsvifin þar eru áfram mikil. Við sjáum líka að það er góður gangur í útflutningsgreinum, ferðaþjónustunni þar á meðal, en stjórnendur fyrirtækja hafa varann á við ákvarðanir um stórar fjárfestingar.

Við stöndum með ferðaþjónustunni

Hagvöxtur á Íslandi veltur mikið á ferðaþjónustunni og því er mikilvægt að á árinu 2022 hafi atvinnugreinin náð vopnum sínum aftur eftir heimsfaraldurinn.

Ferðaþjónusta var í mikilli vörn á árunum 2020 og 2021 vegna heimsfaraldursins og við unnum náið með viðskiptavinum að því að takast á við mikinn tekjusamdrátt. Úrræði sem við gátum boðið voru einkum stuðningslán, viðbótarlán og tímabundinn greiðslufrestur lána. Að heimsfaraldrinum loknum tók ferðaþjónustan hraustlega við sér og frá vormánuðum 2022 var fjöldi erlendra ferðamanna hér á landi svipaður og síðasta árið fyrir heimsfaraldur, árið 2019. Nýting gistirýma og bílaleigubíla var mjög góð yfir sumarið og víða var uppselt. Flest fyrirtæki voru því komin í þá stöðu að þurfa að bregðast við auknum ferðamannastraumi og meiri eftirspurn. Það kallaði á nýjar fjárfestingar í hótelum, bílaleigubílum, hópferðabílum, alls kyns afþreyingarstarfsemi og fleiru. Við gátum stutt við vöxtinn með fjármögnun og annarri þjónustu og þannig stuðlað að áframhaldandi vexti greinarinnar.

Útlit er fyrir að mikilvægi ferðaþjónustu muni áfram aukast á næstu árum og að greinin verði áfram einn helsti burðarásinn í íslensku atvinnulífi. Við munum halda áfram að bjóða vaxandi atvinnugrein trausta og góða fjármögnun.

Þrátt fyrir þessa miklu aukningu er enn talin þörf á að bæta við framboðið. Þannig gerir ný greining Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar ráð fyrir því að árleg þörf fyrir nýjar íbúðir sé ekki undir 3.500 íbúðum næstu fimm árin. Samkvæmt rammasamningi ríkis og sveitarfélaga, sem undirritaður var í júlí sl., er stefnt að því að byggja 35.000 íbúðir á næstu 10 árum, þar af 20.000 á næstu 5 árum. Við gerum ráð fyrir að auka útlán okkar til nýframkvæmda í takt við þessi áform.

Við fjármögnuðum á árinu 2022 byggingu á töluvert fleiri íbúðum en árið 2021 og er fjölgunin mest á fyrri byggingarstigum og vegna lóðakaupa. Leiguíbúðum sem við fjármögnum hefur fækkað nokkuð sem skýrist af því að mikið af þessum íbúðum voru afhentar árið 2022, án þess að sambærileg fjölgun af leiguíbúðum í byggingu kæmi á móti.

Farsæll sjávarútvegur

Rekstur sjávarútvegsfélaga var farsæll á síðasta ári. Veiðar- og vinnsla gengu almennt vel og eftirspurn var góð á helstu mörkuðum. Góður gangur var jafnframt í fiskeldi og framleiðsla meiri en nokkru sinni fyrr. Eins og oft áður stendur sjávarútvegurinn frammi fyrir áskorunum. Stríð í Úkraínu og efnahagskreppa í Evrópu hafa áhrif á aðfangakeðjur og minnka kaupmátt. Fyrir vikið má búast við minnkandi eftirspurn og lægra verði. Íslenskur sjávarútvegur býr þó yfir mikilli aðlögunarhæfni og sveigjanleika. Félögin munu finna leiðir til að mæta nýjum áskorunum, nú sem áður.

Heldur hefur dregið úr fjárfestingum sem helgast af aukinni óvissu og hækkandi fjármagnskostnaði. Um tímabundið ástand er að ræða og vonir standa til að fjárfestingar taki við sér að nýju strax á árinu 2023. Lánasafn Landsbankans þróast í samræmi við fjárfestingar greinarinnar en Landsbankinn er sem fyrr stór lánveitandi í sjávarútvegi með um 40% markaðshlutdeild. Safnið stóð í stað árið 2022 en við gerum ráð fyrir að það byrji að vaxa að nýju á þessu ári. Við erum eftir sem áður opin fyrir nýjum tækifærum og tilbúin að vaxa með viðskiptavinum okkar.

Fjöldi nýrra viðskiptavina í verslun og þjónustu

Á árinu 2022 bætti bankinn við sig fjölda nýrra viðskiptavina og hélt leiðandi stöðu sinni í þessum atvinnugreinum. Ýmsar áskoranir hafa mætt þessum greinum síðustu ár, eins og miklar hækkanir á hráefnisverði erlendis frá og hækkun launakostnaðar. Þá hafa neysluvenjur Íslendinga verið að breytast þar sem verslun hefur færst úr hefðbundnum verslunum yfir í netviðskipti. Þessar greinar hafa þurft að bregðast við nýjum veruleika með aðlögunarhæfni og seiglu sem hefur almennt gengið vel.

Einfalt og fljótlegt að koma í viðskipti

Litlum og meðalstórum fyrirtækjum í viðskiptum við Landsbankann fjölgaði umtalsvert á árinu, en samtals bættust um 1.800 slík fyrirtæki í hóp ánægðra viðskiptavina. Miklu skiptir að það er sérlega einfalt og þægilegt að koma í viðskipti í gegnum rafrænt ferli. Við höfum líka svarað kalli fyrirtækja um aukna sjálfsafgreiðslu og brugðist hratt við nýjum þörfum með nýjum tæknilausnum.

Við erum vel undirbúin fyrir framtíðina með appi bankans og netbanka fyrirtækja, sem eru bæði sveigjanlegar og hagkvæmar lausnir fyrir viðskiptavini. En þetta snýst ekki bara um kerfin, heldur líka mannauðinn. Þar er Landsbankinn vel í sveit settur og býr að yfirgripsmikilli þekkingu ásamt öflugum útibúum um allt land.

Á árinu 2022 var mesta útlánaaukningin í hópi lítilla og meðalstórra fyrirtækja til byggingarfyrirtækja og fasteignafélaga. Á árinu var slegið met í útlánum til lítilla og meðalstórra fyrirtækja í þessum geirum. Hæstu útlánin eru jafnframt til þessara hópa.

Aukning útlána hjá Bíla- og tækjafjármögnun

Góður árangur Fyrirtækjaráðgjafar

Fyrirtækjaráðgjöf bankans lauk mörgum árangursríkum verkefnum á árinu. Við höfðum meðal annars umsjón með hlutafjáraukningu og skráningu lyfjafyrirtækisins Alvotech á markað. Alvotech varð þar með eina félagið sem er tvískráð á markað á Íslandi og í Bandaríkjunum, en þar er félagið skráð á Nasdaq New York. Fyrirtækjaráðgjöf hafði einnig umsjón með sölu og útgáfu skuldabréfs Alvotech að fjárhæð 70 milljónir Bandaríkjadala í desember. Undir lok árs var Alvotech orðið stærsta félagið í Kauphöllinni og spennandi vegferð framundan.

Fyrirtækjaráðgjöf var ráðgjafi kaupenda í stærstu erlendu fjárfestingu síðari ára á Íslandi þegar alþjóðlega sjóðastýringarfyrirtækið Ardian keypti Mílu af Símanum. Söluverðið var tæplega 70 milljarðar króna.

Við höfðum einnig umsjón með nokkrum vel heppnuðum söluferlum á árinu. Eldum rétt var selt til Haga og bætast matarpakkarnir vinsælu við þjónustuframboð Haga. Þá var lokið við sölu á elstu sælgætisgerð á Íslandi, Freyju, til Langasjávar en Freyja hafði verið í eigu sömu fjölskyldunnar í 40 ár.

Farsælu samstarfi við Síldarvinnsluna var haldið áfram þar sem Fyrirtækjaráðgjöf aðstoðaði félagið við kaup þess á útgerðarfélaginu Vísi í Grindavík, í viðskiptum að andvirði 31 milljarðs króna.

Við aðstoðuðum félagið Amaroq Minerals, auðlindafélag sem stefnir á að finna gull og aðra verðmæta málma á Grænlandi, við hlutafjáraukningu í október. Hlutafjáraukningin mun leika lykilhlutverk í að ná frekari framþróun í eignasafni félagsins á Grænlandi.

Einnig sáum við um töku nýrra skuldabréfaflokka til viðskipta í Kauphöll og má þar helst nefna græna skuldabréfaflokka Ljósleiðarans, Árborgar og Lánasjóðs sveitarfélaga.